ಅಂದು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 22,2008. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಹರಿ ಕೋಟದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹೆರಿಗೆಯ ಸಂಭ್ರಮ ಹಾಗೂ ಆತಂಕ. ಇಡೀ ದೇಶ ಉಸಿರು ಬಿಗಿ ಹಿಡಿದು ಕುಳಿತಿತ್ತು. ಎಲ್ಲರ ಕಣ್ಣು ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ನ್ಯೂಸ್‌ನತ್ತಲೇ. ಬೆಳಗ್ಗೆ 6.22ಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಹಾರಿತಲ್ಲ ಗಗನನೌಕೆ, ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತಲ್ಲ ಚಂದ್ರಯಾನ, ಇಡೀ ದೇಶವೇ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ಗೆಲುವಿನ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಿಂದೆದ್ದಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೂ ಇತ್ತು. ಅದು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಚಂದ್ರಯಾನ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವದೇಶೀ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿತ್ತು.
1998ರಲ್ಲಿ ಪೋಖ್ರಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತನ್ನ ಅಣುಶಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ದಿನವೂ ಹೀಗೆಯೇ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ನಡೆದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಅಮೆರಿಕವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಮುಂದುವರಿದ ದೇಶಗಳು ಕೆಂಗಣ್ಣು ಬೀರಿ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ನೀಡುವ ತಮ್ಮೆಲ್ಲಾ ಸಹಾಯ, ಸಹಕಾರವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅದನ್ನೇ ಸವಾಲಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವದೇಶಿ ನಿರ್ಮಿತ ರಾಕೆಟನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು. ಅದೇ ಚಂದ್ರಯಾನದತ್ತ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಯಿತು.
ಚಂದ್ರಯಾನ ನಡೆದ ಈ ಒಂದು ವರುಷದಲ್ಲಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತಲೆ ಎತ್ತಿನಡೆಯುವಂಥ ಹಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಚಂದ್ರನತ್ತ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶನೌಕೆಯನ್ನು ಕಳಿಸಿದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ನಾಲ್ಕನೇ ದೇಶವಾಗಿ ಭಾರತ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ನಿಗದಿತ ಅವಗೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಭೂಮಿಯೊಡನೆ ತನ್ನ ಸಂಪರ್ಕ ಕಳೆದುಕೊಂಡರೂ ಮೊದಲ ಚಂದ್ರಯಾನ ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಕೆಲಸವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿ ಮುಗಿಸಿದೆ. ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ನೀರಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿ ಸಮೇತ ಉತ್ತರ ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತವನ್ನು ಭಾರತ ದೃಢವಾಗಿ ಎದುರಿಸಿ ನಿಂತಿದೆ. "ಭಾರತ ಚಂದ್ರಯಾನದತ್ತ ಧಾಪುಗಾಲಿಡುತ್ತಿದೆ. ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಬಾರದು' ಎಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಒಬಾಮ ತನ್ನ ದೇಶಿಗರಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಸುವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಹೆದರಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಸಂಭ್ರಮಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಭಾರತ ಮತ್ತೊಂದು ಚಂದ್ರಯಾನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.
ಅಂದುಕೊಂಡಂತೆ ಆಗಿದ್ದರೆ ಈ ವರುಷದ ಕೊನೆಯಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಚಂದ್ರಯಾನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಬೇಕಿತ್ತು. ಆದರೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಅದೀಗ 2013ಕ್ಕೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದೆ. ನಿಜ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಭಾರತ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಮೂಲ ಆಸಕ್ತಿ ಇರುವುದು ಈ ಎರಡನೇ ಚಂದ್ರಯಾನದ ಮೇಲೆಯೇ. ಮೊದಲನೆಯದು ಕೇವಲ ಮುನ್ನುಡಿಯಷ್ಟೆ. ಸುಮಾರು 386 ಕೋಟಿ ರೂಗಳ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ (ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ ಅತಿ ಅಗ್ಗದಲ್ಲಿ ತಯಾರಾದ ಗಗನನೌಕೆ ಇದು ಎಂಬುದೂ ಒಂದು ಸಾಧನೆ. ಮುಂದುವರಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ಯೋಜನೆಗೆ ಸಾವಿರಾರು ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳು ಖರ್ಚಾಗಿದೆ.) ಚಂದ್ರಯಾನ ಮಾಡಿದ ಆ ನೌಕೆಯಿಂದ ಹಲವಾರು ವಿಷಯಗಳು ತಿಳಿದುಬಂದವು. ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಒಂದರಂತೆ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ವಿವಿಧ ಕೋನಗಳಿಂದ ಸೆರೆ ಹಿಡಿದ ಸಾವಿರಾರು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರಿಂದ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ತಗ್ಗು, ದಿನ್ನೆ, ಮೇಲ್ಮೈರಚನೆಯ ಮಾಹಿತಿ, ಅಲ್ಲಿರಬಹುದಾದ ನೀರು, ಖನಿಜಗಳ ವಿವರ ನಮಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮೊದಲನೇ ಚಂದ್ರಯಾನದಿಂದ ಚಂದ್ರನಲ್ಲಿ ಹೊರಸೂಸುವ ವಿಕಿರಣ ಈ ಮೊದಲು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ನೌಕೆಯ ಕೆಲವು ಉಪಕರಣಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ವರ್ತಿಸದೆ, ನಿಗದಿತ ಅವಧಿಗೆ ಮೊದಲೇ ಮೊದಲ ಚಂದ್ರಯಾನ ಮುಗಿಯುವಂತಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈಗ ತಿಳಿದ ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿಯಿಂದ ಮುಂದಿನ ಚಂದ್ರಯಾನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷತೆಯ, ಉಷ್ಣ ನಿರೋಧಕಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿ ಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹೀಗೆ ಹಲವು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಮೊದಲ ಚಂದ್ರಯಾನ ಉತ್ತರ ದೊರಕಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ.
ಮೊದಲ ಚಂದ್ರಯಾನದಿಂದಾದ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಲಾಭವೆಂದರೆ ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧ ಸುಧಾರಿಸಿರುವುದು. ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ತನ್ನ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಬಡಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಬಿಡಲೊಪ್ಪದ ಅಮೆರಿಕದ ಈಗ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಸಂಧಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಅದರ ಫಲವಾಗಿಯೇ ಕಳೆದ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಭಾರತದ ಚಂದ್ರಯಾನದ ಉಪಗ್ರಹದೊಂದಿಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ನಾಸಾದ ಉಪಗ್ರಹವೂ ಸೇರಿ, ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಪಸೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಿದ್ದು. ಈ ಎರಡೂ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ 1.6 ಕಿ.ಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಉತ್ತರ ಧ್ರುವದ 200ಕಿ.ಮೀ ಮೇಲಿನಿಂದ ಒಟ್ಟಿಗೇ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದ್ದವು. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ನೀರಿರುವ ಅಂಶ ಖಚಿತಗೊಂಡಿದ್ದು. ಇದು ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಾಧನೆಗೆ ಸಂದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಿಜಯ.
ಈ ಹೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ 425 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಎರಡನೇ ಚಂದ್ರಯಾನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನೀಲನಕ್ಷೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ನೌಕೆ ಎಲ್ಲಿ ಇಳಿಯಬೇಕು, ಅಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬುದರ ರೂಪುರೇಷೆ ಗೊತ್ತುಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರ ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಅಣು ಇಂಧನ. ಅದನ್ನು ನಮಗೆ ಕಾಣದ ಚಂದ್ರನ ಮುಖದ ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಕತ್ತಲಿರುವುದರಿಂದ (ಅಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿ ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ) ಅಲ್ಲಿ ಅಣು ಇಂಧನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದ್ದಾರೆ. ಅಣು ಇಂಧನ ಇರುವುದರಿಂದಲೇ ಈ ನೌಕೆಗೆ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸುರಕ್ಷೆಗೆ ಒತ್ತು ಕೊಡಲಾಗಿದೆಯಂತೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಆಧುನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಎರಡನೇ ಚಂದ್ರಯಾನಕ್ಕೆ ರಷ್ಯಾದ ತಾಂತ್ರಿಕ ನೆರವಿದ್ದರೂ, ಅದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಮ್ಮದೇ ಯೋಜನೆ. ಅದರ ಕುರಿತು ನಮ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಹಲವು ಕನಸುಗಳಿವೆ. ಚಂದ್ರನ ಧ್ರುವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಬೀಳುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿಯ ಘಟಕವನ್ನೂ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಯೋಜನೆಯೂ ಚಂದ್ರಯಾನ-2ರ ಮುಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಯೇ ಹಿಮ ಹಾಗೂ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಇರಬಹುದಾದ ಸೂಚನೆಯೂ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಯ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಪಸೆ ಇರುವುದೀಗ ಖಚಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ನೆಲವನ್ನು ಕೊರೆದು ಅಂತರ್ಜಲ ಹುಡುಕುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನೂ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಥ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶಾಶ್ವತ ವಾಸ್ತವ್ಯ ರೂಪಿಸುವ ಯೋಜನೆಯೂ ಇದೆ. ಅದು ಮುಂದೆ ಚಂದ್ರನ ಅಂಗಳಕ್ಕೆ ಬರಬಹುದಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಮನೆಯೂ ಅಗಬಹುದು! ಈ ಕನಸಿಗೂ ಕಾರಣವಿದೆ. 2020ರ ಒಳಗೆ ನಡೆಯುವ ಭಾರತದ ಮೂರನೇ ಚಂದ್ರಯಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಗಗನಯತ್ರಿಯೊಬ್ಬ ಚಂದ್ರನಲ್ಲಿಗೆ ಹಾರಲಿದ್ದಾನೆ! ಭಾರತ ಈಗಾಗಲೇ ಅದಕ್ಕೆ 12,000ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿರಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಈಗ ಮೊದಲ ಚಂದ್ರಯಾನದ ವಿಜಯದಿಂದಾಗಿ ಇತರ ದೇಶಗಳೂ ನಮ್ಮೊಡನೆ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಹಾತೊರೆಯುತ್ತಿವೆ.
ಇಸ್ರೋದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮಾಧವನ್ ನಾಯರ್ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳನ್ನು ಉಪಗ್ರಹದ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತಿದೆಯಂತೆ. ಅವರು ಅಷ್ಟೊಂದು ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಅದನ್ನು ಹೇಳಿರುವುದಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-1ರಲ್ಲಿಟ್ಟ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು ಅದೆಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿವೆ ಎಂದರೆ ನಮ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಸುಲಭವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಕಡೆ ತಿರುಗಿಸಿದ್ದರು!
ಚಂದ್ರಯಾನ ಕೇವಲ ದುಂದುವೆಚ್ಚ, ಮುಂದುವರಿದ ದೇಶಗಳ ಷೋಕಿ, "...ಜುಟ್ಟಿಗೆ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂ' ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಜರಿಯುವವರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಚಂದ್ರಯಾನದ ಹಿಂದೆ ಆರ್ಥಿಕ ಉದ್ದೇಶವೂ ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-1ರ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶವೇ ಅಲ್ಲಿರುವ ಖನಿಜಗಳ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದು ಹೀಲಿಯಂ ಹುಡುಕಾಟ. ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗದ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲ ಎಂದೇ ಬಿಂಬಿತವಾಗಿರುವ ಹೀಲಿಯಂ ಅಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಟನ್ನುಗಟ್ಟಲೆ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಬಿದ್ದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. (ಒಂದು ಟನ್ ಹೀಲಿಯಂ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗೆ ಸಮ) ಅದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಅದನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ತರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಸುಲಭ. ಹೀಲಿಯಂನ್ನು ಕಾಯಿಸಿದರೆ ಅದು ಅನಿಲರೂಪ ತಾಳುತ್ತದೆ. ಆನಂತರ ಅದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ರವಾನಿಸಬಹುದು!
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಅನಗತ್ಯ ಎಂದು ಹೀಗಳೆಯುವದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ. ಅದರಿಂದ ತತ್‌ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಆರ್ಥಿಕ ಲಾಭವಾಗದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಅವು ಇಡೀ ದೇಶದ ಜನರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ. ಕನಸುಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುತ್ತವೆ. ಚಂದ್ರಯಾನದ ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಯೂ ಯುವಕರನ್ನು ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದತ್ತ ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಲಾಭ ಬೇಕೆ? ಕೇವಲ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಪಣಕ್ಕಿಡುತ್ತಿರುವ ನಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇದರಿಂದಲಾದರೂ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನದ ಅಧ್ಯಯನ, ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡುವತ್ತ ಮನಸ್ಸು ಹರಿಸಿದರೆ ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯವೇ ಬದಲಾಗದಿರದೇ?
